Dzidziusie w becikach?! Fuczki?! czyli o smacznym i pachnącym  dziedzictwie Łemków "Ta berte, ta idżte, ta ne dajte sia prosyty"

Kochamy dobrze zjeść!  Lubimy  zapach pieczonego ciasta! Uwielbiamy  ciepłe posiłki! Więc co dziś na obiad?! Warto o to zapytać młodzież ZS nr 3 w Jaśle, ponieważ zgłębiała ona wiedzę o kuchni Łemków.

W Zespole Szkół nr 3 w Jaśle rozpoczęła się realizacja przedsięwzięcia w ramach projektu „Przystanek. Czas na podkarpacką młodzież” Edycja 2024-2026. Inicjatywa „Łemko – MY”. „Podle sady, bo tamady ne je kady” / „Chodź tędy, bo tamtędy nie ma którędy”, przygotowana przez samorząd szkolny, uzyskała mikrodotację i rozpoczęła się niezwykła podróż przez czas, słowa, miejsca, smaki, obrazy i dźwięki.

Grupa 37 uczestników projektu, wraz z samorządem uczniowskim, przez dwa miesiące będzie pogłębiać swoją wiedzę na temat Łemkowszczyzny oraz Beskidu Niskiego. Celem projektu jest rozbudzenie zainteresowania regionalnym dziedzictwem kulturowym, ochrona go przed zapomnieniem oraz dzielenie się zdobytą wiedzą z innymi.

Pierwsze warsztaty odbyły się dnia 9.10.2024 r. w szkolnej pracowni gastronomicznej. Uczniowie pod okiem fachowców  (Anety Mitrut, Małgorzaty Pięty i Elżbiety Piwowarskiej ) uczyli się przygotowywać tradycyjne potrawy kuchni łemkowskiej: fuczki i serowe ciasteczka, czyli dzidziusie w becikach.

Uczniowie korzystali z oryginalnych przepisów zgromadzonych w publikacji „Kuchnia łemkowska z Ropek. Częstujcie się!” Grażyny Betlej-Furman, w której opisano najpopularniejsze  dania , takie jak adzymka prosta, syrnyczky, fuczki z kiszoną kapustą, podpiwek z kawy zbożowej, ziemniaki z siadłym mlekiem, hałuszki z młodą kapustą, hreczanyky, steranka z rydżykamy, placki na zsiadłym mleku, ciasteczka serowe, czyli dzidziusie w becikach. Autorka książki pisze też o zachęcaniu do poczęstunku: "Pamiętam z dzieciństwa zwyczaj, który mnie bawił, zgodnie z nim należało gości i trzy razy zaprosić do częstowania się, aby zechcieli coś zjeść, inaczej honorowo twierdzili, że nie są głodni. (...) Zaproszenie to brzmi: "Ta berte, ta idżte, ta ne dajte sia prosyty".

Fuczki Łemkowskie

Fuczki to tradycyjne placki z kiszonej kapusty, popularne w regionie Karpat, szczególnie w Bieszczadach. Przygotowuje się je z ciasta naleśnikowego, do którego dodaje się kiszoną kapustę, a następnie smaży na złoty kolor. Do ciasta często dodaje się przyprawy, takie jak kminek, majeranek, sól i pieprz, aby nadać plackom wyrazisty smak. Fuczki można podawać z różnymi dodatkami, na przykład z sosem czosnkowym na bazie śmietany lub jogurtu, albo z kwaśną śmietaną. Są one doskonałym dodatkiem do mięs lub mogą być serwowane jako samodzielne danie.

Dzidziusie w becikach

Ciasteczka “dzidziusie w becikach” to małe, urocze wypieki, które wyglądają jak małe zawiniątka. Są one zazwyczaj wykonane z delikatnego ciasta. W środku znajduje się nadzienie ze śliwek, które nadaje ciasteczkom słodko-kwaśny smak. Po upieczeniu, chrupiące ciasteczka są często posypywane cukrem pudrem, co dodaje im dodatkowej słodyczy i atrakcyjnego wyglądu.

Oprócz warsztatu kulinarnego oraz degustacji własnoręcznie przygotowanych potraw, młodzież uczyła się współpracy i dzielenia się zadaniami.

Przed zespołem projektowym kolejne zadania, w tym popularyzacja wiedzy o Łemkach, poznawanie walorów Beskidu Niskiego i kolejne warsztaty.